Klatki na sekundę

Olla

Tenku no shiro Rapyuta / Laputa - podniebny zamek / Laputa: Castle in the Sky
1986
scenariusz i reżyseria: Hayao Miyazaki
zdjęcia: Shigeo Sugimura
muzyka: Joe Hisaishi
scenografia: Toshio Nozaki, Nizou Yamamoto
studio: Ghibli

Laputa (motyw zapożyczony z "Podróży Guliwera" Jonathana Swifta) to nazwa statku-wyspy, technologicznego cudu jednoczącego przyrodę i technikę. Kryje ona potężne moce oraz wielkie skarby w postaci złota i diamentów, jednak dryfuje w chmurach opuszczona przez swoich starożytnych twórców. Przygoda zaczyna się od spotkania dwóch sierot - Sheety, jednej z ostatnich potomków rodu Laputy wymierającego na ziemi, oraz Pazu, którego ojciec cudem sfotografował tajemniczy, ale już zapomniany zamek. Sheeta spada z podniebnego okrętu wprost w ramiona chłopca; należy się pewne uściślenie - spada bardzo wolno i ląduje bezpiecznie, gdyż pewien odziedziczony przez nią szlachetny kamień, który nosi na szyi, chroni ją od wszelkiego rodzaju wypadków. Ten kamień kusi różne grupy osób, ponieważ posiadanie go byłoby równoznaczne z odnalezieniem Laputy. Dlatego Sheeta musi uciekać przed wojskową organizacją żądną sił ukrytych w legendarnym zamku oraz bandą piratów, łasych na dobra materialne w postaci skarbów. W ucieczce pomaga dziewczynce Pazu, któremu również zależy na odkryciu zamku - udowodniłby, że zamek istnieje, a jego ojciec nie był szarlatanem. Akcja komplikuje się, szala zwycięstwa przechyla to w tą, to w tamtą stronę. Każda ze stron zobaczy legendarny zamek na własne oczy, choć nie każdy odniesie z tego korzyść.

Film ma wyraźne antywojenne przesłanie - przemoc doprowadza tylko do ruiny; lepiej, by cud techniki wyruszył w podróż kosmiczną poza zasięg ludzi, niż miałby służyć w opanowywaniu świata szaleńcom z armią pod ręką. Okazuje się też, że technika nie przeczy przyrodzie, bowiem na wyspie zaistniała ich wspaniała harmonia. Czyli oglądamy standardowy wykład ekologiczno-pacyfistycznych idei Miyazakiego.

Jeden z bardziej wizjonerskich filmów studia Ghibli pozwala obejrzeć fantastyczny świat podobny nieco do naszego, ale udziwniony na właściwy Miya-senseiowi sposób. Miasta (a raczej wioski) położone są na stromych zboczach gór. Niebo przecinają latające wehikuły o niezliczonej ilości śmigieł, rur i przekładni. W chmurach dryfuje zamek, któremu trudno znaleźć konkurenta w wymyślności - to ogród wyglądający jak wyrwana z ziemi ogromna kępa trawy, razem z drzewami i ich korzeniami; opiekują się nim roboty zaprogramowane, by za wszelką cenę chronić zamek i jego mieszkańców. Zobaczyć można kilka efektownych scen pogoni, nurzania się statków w chmurach i niejeden obrazek rodzajowy z życia powietrznych piratów.

Główni bohaterowie nie grzeszą oryginalnością charakterów, są jednoznacznie dobrzy i uparcie dążą do swoich szlachetnych celów. Wzbudzają jednak sympatię i dają pole do popisu ciekawym postaciom drugoplanowym; tu przoduje herszt pirackiej drużyny - przebiegła, zachłanna i silna kobieta. Potrafi być wrażliwa i opiekuńcza w stosunku do przygarniętej Sheety, jednocześnie pozostając twarda dla ośmiu synów i męża.

Laputa w płynności animacji postaci nie dorównuje np. "Spirited Away", ale myślę że w zestawieniu ze wspaniałymi tłami, wolno płynącymi po niebie statkami i świetnie zakomponowanymi kadrami prezentuje się wystarczająco dobrze. Trzeba również wziąć pod uwagę, że nie użyto jeszcze technik cyfrowych.

Ścieżka dźwiękowa stoi w moim rankingu miyazakowskich dzieł Hisaishiego na wysokim miejscu, gdzieś za soundtrackami z "Mononoke" i "Spirited Away", może na równi z "Nausicaą".